Plemię Indian Kakczikel żyje u podnóża wciąż aktywnego wulkanu, roztaczającego na poły magiczną aurę. Tam, na uboczu gwatemalskiego społeczeństwa, Majowie posługują się własnym językiem i kultywują dawne tradycje. Poznajemy je dzięki młodziutkiej Marii, przygotowywanej właśnie do ślubu z bogatym mężczyzną. Do serca przypada jej jednak kto inny. Co zrobi, gdy wybranek czmychnie za granicę, pozostawiając ją brzemienną? Debiut reżyserski Jayro Bustamante wywołał sensację na całym świecie, zdobywając nagrody na festiwalach od Kartageny po Berlinale. Autorowi zależało, by wszystko, co pokaże, zgodne było ze stylem życia ludu Kakczikel, który odkrył przed nim swój świat. Jak mówił: "Historie różnych osób, nie tylko występujących w filmie, ale i poznanych na plantacji kawy mojego dziadka, złożyły się na film, którego sens wyłania się pomału poprzez kontemplację obrazów natury. Bo w Gwatemali to ona wyznacza rytm życia. Staraliśmy się nie zachłysnąć jej urodą, nie tworzyć folderu turystycznego, z pewnych ujęć rezygnowaliśmy właśnie dlatego, że wydawały nam się zbyt rajskie". "Ixcanul" pokazuje i ciemną stronę kraju, w którym wciąż pełno jest pogardy, segregacji rasowej, wyzysku - pokłosi kolonializmu.